جواب فعالیت های درس سوم جغرافیا دوازدهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب فعالیت های صفحه ۴۵ ، ۴۷ ، ۵۱ ، ۵۵ و ۵۸ درس ‍۳ سوم «ویژگی‌ها و انواع شیوه‌های حمل و نقل» کتاب جغرافیا ۳ پایه دوازدهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: جواب فعالیت های درس دوم جغرافیا دوازدهم انسانی

جواب فعالیت صفحه ۴۵ درس ۳ جغرافیا دوازدهم انسانی

۱- فکر کنید و با یک مثال توضیح دهید که تنگه‌ها و کانال‌ها چگونه ممکن است به ابزار سیاسی برای یک کشور تبدیل شوند.

پاسخ: به عنوان مثال تنگه هرمز آبراهی است بین استان هرمزگان ایران و استان مسندم عمان که دریای عمان را به خلیج فارس متصل می‌کند و یکی از راهبردی‌ترین مسیرهای بین‌المللی کشتی‌رانی در جهان به شمار می‌آید.

پاسخ کامل تر: تنگه ها گذرگاه های طبیعی هستند که دو بدنه آب را به یکدیگر متصل می کنند. با توجه به اهمیت و نقش تنگه ها در مسائل ارتباطی، سیاسی و نظامی و اقتصادی از دیرباز تا کنون آنها از موضوعات مورد مناقشه منطقه ای و جهانی بوده اند. برای مثال تنگه ها راهبردی هستند مانند بسفر و داردانل در ترکیه و طبق قراردادهای چند جانبه اداره و نظارت می شوند. اهمیت و تاثیر برخی از تنگه ها در امنیت منطقه ای و جهانی موجب شد تا در کنوانسیون ۱۹۸۵ میلادی برای آنها نظام حقوقی در نظر گرفته شود. تنگه هرمز با تردد سالیانه ۲۰ هزار فروند شناور یکی از مهمترین تنگه های بین المللی محسوب می شود که در ردیف حیاتی ترین تنگه های عبور و مرور جهان است زیرا خلیج فارس را که دریایی نیمه بسته است و اهمیت ویژه ای در معادلات بین المللی انرژی دارد به دریای عمان و آبهای آزاد اقیانوس هند متصل می کند از میان یکصد آبراهه کم عرض و بر اساس تعداد عبور کشتی ها، قطب اقتصادی، آسیب پذیری جغرافیایی استفاده نظامی و اهمیت راهبردی می توان به این پنج تنگه مهم اشاره کرد. هرمز، جبل الطارق، بسفر و باب المندب و داردانل در جایگاه ویژه اقتصادی و سیاسی جهان قرار دارند و در این میان تنگه هرمز از اهمیت خاص امنیتی در سطح جهانی برخوردار است. زیرا گلوگاه حمل و نقل نفت جهان است.

۲- چرا حمل و نقل اساساً یک موضوع جغرافیایی است؟ توضیح دهید.

پاسخ: زیرا حمل و نقل یک رابطه مستقیم با طبیعت و انسان دارد حمل و نقل با جابجایی در پهنه مکان و فضای جغرافیایی سروکار دارد و هدق از جل و نقل ارتباط دادن مکان ها و نواحی با یکدیگر است بدین ترتیب، ماهیت حمل و نقل اساسا جغرافیایی است و با مفاهیمی چون ،مکان موقعیت مکانی ،مسافت مبدا، مقصد و نظایر آن سروکار دارد. همچنین شبکه های حمل و نقل هم از محیط جغرافیایی تاثیر پذیرند و هم بر فضای جغرافیایی تاثیر می گذارند.

پاسخ دیگر: چون حمل‌ونقل در با جابه‌جایی در پهنهٔ مکان و فضای جغرافیایی سروکار دارد و هدف حمل‌و نقل ارتباط دادن مکان‌ها و نواحی با یکدیگر است.

۳- کدام اختراعات و اکتشافات، حمل و نقل را در دور‌ه‌های مختلف زمانی متحول کرده‌اند؟

پاسخ: در قرن نوزدهم اختراع لوکوموتیو‌های مجهز به موتور بخار، در قرن بیستم تولید و اختراع اتومبیل در طی جنگ جهانی دوم، اولین هواپیمای جت و به دنبال آن هواپیماهای مسافربری و هواپیماهای بوئینگ، امروزه کشتی‌های کانتینری و نفتکش، هواپیمای ایرباس، قطارهای تندرو و … .

۴- به نظر شما تحریم حمل و نقل دریایی کشورهایی مانند فلسطین (نوار غزه) و یمن چه تأثیری بر زندگی روزانه مردم این کشورها می گذارد؟

پاسخ: باعث کاهش رفت و آمد به آن کشورها و مشکلات اقتصادی برای مردم می شود.

پاسخ فعالیت صفحه ۴۷ درس سوم جغرافیا دوازدهم انسانی

اطلس راه‌ها

به نقشه توجه کنید. این نقشه از یک اطلس راه‌ها برداشته شده است.

مأخذ: اطلس راه های ایران، سازمان راهداری حمل و نقل جاده ای ۱۳۹۷

۱- روی نقشه، فاصله بستان آباد تا دوزدوزان ۳۳ کیلومتر است (۱۳+۸+۱۲). فاصله میانه تا تیکمه داش چند کیلومتر است؟

پاسخ: فاصله بین میانه تا تیکمه داش ۸۲ = ۱۰ + ۱۲ + ۱۱ + ۶ + ۷ + ۱۵ + ۱۲ + ۹

۲- اگر بخواهیم از آچاچی به نظر کهریزی برویم، از چند مسیر و کدام شیوه‌های حمل و نقل می‌توانیم استفاده کنیم؟

پاسخ: راه‌آهن، راه‌فرعی، راه‌ آبی (رودخانه)، آزادراه

۳- چرا در بخش میانی نقشه، تراکم راه‌ها کمتر از اطراف نقشه است؟

پاسخ: به دلیل واقع بودن در مناطق مرتفع

۴- به موازات خط آهن، کدام پدیده طبیعی وجود دارد که از داخل قطار قابل مشاهده است؟

پاسخ: رودخانه

۵- اگر بخواهیم از میانه به قره چمن برویم، در چه فواصلی می‌توانیم از پمپ بنزین استفاده کنیم و برای اقامۀ نماز به مسجد برویم؟

پاسخ: پس از اینکه ۹ کیلومتر از میانه خارج شدیم و نیز ۵ کیلومتر مانده به قره چمن می‌توانیم از پمپ بنزین استفاده کنیم. مسجد در حدود ۱۹ کیلومتری میانه واقع شده است و تا قره چمن مسجدی وجود ندارد.

۶- یک اطلس راه‌ها را به کلاس بیاورید. راهنمای نقشه را مشاهده کنید. سپس، به کمک معلم با استفاده از راهنمای اتصال نقشه‌ها، منطقۀ زندگی خود را پیدا کنید. مسیرهای سفر به نقاط روستایی و شهرهای اطراف را مشاهده و یادداشت کنید.

پاسخ: به عهده دانش آموز می باشد.

حل فعالیت صفحه ۵۱ درس ۳ جغرافیا دوازدهم انسانی

۱- به نظر شما چه عواملی موجب شده است که قاره اروپا بیشترین شبکه حمل و نقل ریلی را در بین قاره‌ها داشته باشد؟

پاسخ: صنایع پیشرفته و تولیدات زیاد که حمل و نقل با حجم بالا و پایین بودن قیمت را فراهم می‌سازد. وجود امکانات و سریع‌السیر بودن که مسافرت با آن را راحت‌تر می‌نماید، به همین دلیل مردم اروپا ترجیح می‌دهند که از قطارهای مسافربری استفاده نمایند.

۲- با استفاده از معلومات قبلی خود پاسخ دهید. به نظر شما علّت یا علل نبود راه آهن در کشورهای زیر چیست؟

افغانستان، لیبی ، قطر، نپال ، کویت ، سومالی

پاسخ: افغانستان: کوهستانی بودن، سطح توسعه پایین، توان اقتصادی پایین
لیبی: بیابان‌های گسترده و جمعیت کم؛ تعداد شهرهای بزرگ آن نیز کم است که ایجاد راه‌آهن را غیر اقتصادی می‌کند.
قطر: بیابان‌های گسترده، جمعیت کم، وسعت کم، کشور کوچک
نپال: کوهستانی بودن، جمعیت کم، شهرهای بزرگ نیز کم است.
کویت: کشوری کم وسعت است.
سومالی: جمعیت کم، سطح توسعه پایین، شهرهای بزرگ نیز کم است.

۳- با توجه به نقشه راه آهن، به پرسش‌ها پاسخ دهید:

الف) طولانی‌ترین مسیرهای راه آهن سراسری ایران کدام خط‌ها هستند و این خطوط کدام شهرها را به هم متصل می‌کنند؟ (دو مورد)

پاسخ: چابهار – زاهدان – مشهد
از چابهار آغاز و با عبور از ایرانشهر، خاش، زاهدان، نخجوان بیرجند، قاین و گناباد از طریق ایستگاه کالشور در حوزه شهرستان تربت حیدریه به راه‌آهن بافق – مشهد متصل می‌شود.

ب) احداث راه آهن در منطقه جنوب شرقی ایران و اتصال آن به بندر چابهار چه تأثیری بر اقتصاد و تجارت ایران با کشورهای منطقه دارد؟

پاسخ: این مسیر ترانزیتی مهم نزدیک‌ترین و ارزان‌ترین مسیر برای اتصال به کشورهای هندوستان پاکستان و آسیای میانه است. احداث این جاده ریلی موجب پویایی صنعت و کشاورزی و ارسال نفت و گاز به صورت مستقیم شده است.

پ) آیا راه آهن از شهر محل زندگی شما عبور کرده است؟ اگر نه، نزدیک‌ترین ایستگاه راه آهن به شما کجاست؟

پاسخ: به عهده دانش آموز می باشد.

ت) توسعه خط آهن و حمل و نقل ریلی کشور ما چه پیامدهای مثبتی دارد؟

پاسخ: تسریع در انجام کارها – افزایش اشتغال – توسعهٔ تجارت – افزایش روابط اجتماعی بین افرادی که با هم آشنا هستند اما به دلایل مختلف از هم دور می‌باشند – کاهش آلودگی هوا و محیط زیست – صرفه‌جویی در مصرف سوخت و …

۴- درباره این موضوعات تحقیق کنید و نتیجه را در کلاس بگویید:

۱- «ماشین دودی» و ورود آن به ایران؛

پاسخ: ماشین «دودی» نامی بود که در تهران قدیم به اولین خط آهن ایران که میان تهران و شهر ری کشیده شده بود داده‌اند. علت این نامگذاری بخاری بود که از دودکش قطار آن خارج می‌شد این راه‌آهن در سال ۱۲۶۱ خورشیدی و ۱۸۸۲ میلادی ساخته شده بود و امتیاز آن را یک مهندس فرانسوی به نمایندگی از یک شرکت بلژیکی از ناصرالدین‌شاه گرفت ماشین دودی را می‌توان در اصل نخستین خط تراموای تهران دانست.

۲- اولین خط آهنی که در ایران احداث شد و زمان و مکان احداث آن.

پاسخ: اولین خط راه هن در ایران در سال ۱۲۲۷ هجری شمسی از رشت به بندر انزلی و بندر پیر بازار احداث شد.

جواب فعالیت صفحه ۵۵ درس سوم جغرافیا دوازدهم انسانی

۱- با توجه به نقشه، فعال‌ترین بنادر ایران در سواحل شمال و جنوب کدام اند؟

پاسخ: در سواحل جنوب بندر شهید رجایی در بندرعباس با یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن کالا بیش از ۳۵ درصد فعالیت ترانزیتی ایران را به خود اختصاص می دهد، سپس بندر امام خمینی و بندر قشم در رتبه های بعدی قرار دارند بندر انزلی بزرگترین بندر شمال کشور است اما در این نقشه به ترتیب بندر امیرآباد انزلی و نوشهر فعال ترین بنادر شمالی ایران هستند.

۲- کدام بندر ایران اقیانوسی است و می‌تواند نقش مهمی در تجارت با آسیای میانه داشته باشد؟

پاسخ: بندر چابهار یکی از نقاط کلیدی در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان بوده و در کریدود شمال – جنوب نقش مهمی ایفا خواهد کرد. ضمنا این بندر در مسیر ترانزیتی -شرق-غرب قرار گرفته و فوریت های مختلف اقتصادی و جغرافیایی در زمینه ترانزیت و ترانشیب می باشد.

۳- الف) مهم‌ترین بندر کانتینری ایران کدام است؟

پاسخ: بندر شهید رجایی (بندرعباس) – بندر امام خمینی

ب) مزایای حمل کانتینری را توضیح دهید.

پاسخ: ۱- کاهش زمان توقف کشتی‌ها در بنادر،
۲- افزایش میزان بهره‌برداری از کشتی،
۳- صرفه‌جویی در هزینه‌های بسته‌بندی کالا،
۴- کاهش حمل‌ونقل زمینی (قطار – کامیون)،
۵- کاهش هزینه حمل از مبدأ تا مقصد،
۶- کاهش ضایعات وارده بر کالا،
۷- جلوگیری از سرقت کالا،
۸- کاهش تشریفات گمرکی
۹- افزایش بهره وری از امکانات و باراندازی های بندری،
۱۰- کاهش هزینه حمل از مبداء تا مقصد.

۴- به پایگاه بانک اطلاعات دریایی ایران به نشانی imrh.ir مراجعه کنید و با توجه به در خواست معلم، درباره حمل و نقل دریایی مطالبی استخراج و در کلاس ارائه کنید.

پاسخ: ۱- به دلیل قرار داشتن دو پهنهٔ آبی در شمال و جنوب کشور موقعیت ممتزی در حمل و نقل آبی وجود دارد.
۲- می‌توان از این موقعیت در جهت کسب درآمدهای زیادی بهره برد از جمله نقل و انتقال کالاهای مورد نیاز کشورهای آسیای مرکزی به جنوب و برعکس،
۳- موقعیت ممتاز برای حمل و نقل ارزان کالا، زیرا به ‌صرفه‌ترین روش حمل و نقل کالا، توسط کشتی‌ها می‌باشد که موجب کاهش هزینه‌ها می‌گردد.

پاسخ فعالیت صفحه ۵۸ درس ۳ جغرافیا دوازدهم انسانی

۱- اگر خطوط لوله نفت و گاز در کشور نبود با چه مشکلاتی در توزیع و مصرف فراورده‌های نفتی و گاز روبه رو می‌شدیم؟ توضیح دهید.

پاسخ: فرآورده‌های نفت و گاز بخش مهمی از زندگی روزمره ما هستند. ما از آنها برای گرم کردن خانه‌ها و سوخت رسانی به خودروهای استفاده می‌کنیم. یک شبکه به دقت سامان یافته و پیچیده برای جابجایی مواد خام که عمدتا نفت خام هستند، از مکانی که تولید می‌شوند تا مکانی که پالایش می‌شوند، و از مکان فرآیندهای پالایشی تا نقاط مصرف، در نظر گرفته می‌شود. شرکت‌های حمل و نقل دریایی اساسا بر مبنای هزینه روش حمل و نقل را انتخاب می‌کنند و از نظر اقتصادی خطوط لوله ترجیح داده می‌شود. هزینه‌های حمل و نقل جاده‌ای با زیاد شدن مسافت به شدت افزایش می‌یابد و این مساله موجب شده است که به عنوان گران‌ترین روش انتقال نفت در نظر گرفته شود.

علاوه بر این، حمل و نقل از طریق جاده‌ها و کامیون‌ها برای انتقال مواد با حجم بالا و مسافت‌های طولانی سرسام‌آور بوده و در عمل غیرممکن خواهد بود. در نتیجه با وجود اینکه حمل و نقل جاده‌ای در همه جا قابل دسترسی هستند. عمدتا استفاده از آنها محدود به شرایطی می‌شود که مسیرهای جابجایی کوتاه‌تر بوده و روش‌های جایگزین امکان‌پذیر نباشد.

۲- با توجه به آمار و ارقام این درس، تعداد مسافران و میزان بار جابه جا شده در ایران را در چهار شیوه حمل و نقل ریلی، جاده‌ای، هوایی و آبی مقایسه کنید.

پاسخ: هوایی: ۲۸ میلیون نفر در سال ۱۳۹۴ و ۸۶/۴ هزار تن بار در همین سال / جاده‌ای: نسبت به سایر شیوه‌های حمل و نقل قابلیت جابه‌جایی کمتر بار و مسافر را دارد.

۳- روی یک برگ کاغذ A4 جدولی مشابه جدول زیر طراحی کنید و با استفاده از یافته‌های خود در این درس مزایا و محدودیت‌های انواع شیوه‌های حمل و نقل مسافر و بار را داخل ستون‌ها توضیح دهید..

۴- تحقیق کنید: چرا روز ۲۶ آذر ماه «روز ملی حمل و نقل» نام گرفته است؟

پاسخ: ۲۶ آذر، روز ملی حمل و نقل ایران است. تعیین این روز به این مناسبت در سال ۱۳۷۶ به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و برای آگاه‌سازی جامعه با نقش و جایگاه بخش حمل و نقل در اقتصاد ایران، از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور صورت گرفت.

پاسخ دیگر: این روز یادآور فرمان راحل در سال ۱۳۶۲ در زمینه اعزام کامیون‌ها به بنادر جنوبی برای تخلیه کالاهای وارداتی از منابع دریایی کشور است. این روز برای آگاه‌سازی هرچه بیشتر جامعه با نقش و جایگاه صنعت حمل و نقل، از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور به عنوان روز حمل و نقل شناخته شده است.

همچنین بخوانید: جواب فعالیت های درس اول جغرافیا دوازدهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه دوازدهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب جغرافیا دوازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله پاسخ فعالیت های درس ۳ سوم کتاب جغرافیا پایه دوازدهم انسانی متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 💖