سوالات متن درس پنجم روانشناسی یازدهم انسانی با جواب

نمونه سوالات متن درس ۵ پنجم «تفکر (۱) حل مسئله» کتاب روانشناسی پایه یازدهم رشته علوم انسانی متوسطه دوم را می توانید در ادامه این مطلب از بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، مشاهده نمایید.

همچنین بخوانید: سوالات متن درس چهارم روانشناسی یازدهم انسانی

نمونه سوال های متن امتحانی درس 5 پنجم روانشناسی یازدهم انسانی

۱) حل کردن جدول استفاده از حافظه است یا تفکر؟ چرا؟

پاسخ: تفکر، زیرا در حل کردن جدول اطلاعات حافظه را کنار هم قرار می دهیم، تفسیر می کنیم، قضاوت می کنیم، مسئله حل می کنیم و در نهایت تصمیم می گیریم. به این قبیل فعالیت‌ها تفکر می‌گویند.

۲) آیا تفکر امری آگاهانه است؟ با ذکر یک مثال توضیح دهید.

پاسخ: بله – فردی که مشغول اندیشیدن درباره یک موضوع است، ضمن اینکه از دانش گذشته بهره‌مند می‌شود، به آنچه می‌اندیشد و نیز به روش تفکر خود، آگاهی کامل دارد.

۳) به نظر شما به کارگیری اصطلاح تفکر بدون آگاهی یا به اصطلاح تفکر «ناخودآگاه» درست است؟ چرا؟

پاسخ: بله، در تفکر ناخودآگاه فرد به‌طور عادی از تفکر خودآگاهی ندارد ولی در حالی که به موضوع دیگری توجه دارد این تفکر به‌طور خودکار فعال شده و رفتاری را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.

۴) چرا بیشتر مردم از واژه «مسئله» تصور مثبتی ندارد؟

پاسخ: زیرا راه حل آن مسئله را نمی‌دانند.

۵) چگونه یک مسئله می تواند به یک فرصت تبدیل شود؟

پاسخ: انسان‌ها می‌کوشند با استفاده از روش‌های درست، مسائل را حل کنند؛ در نتیجه، مسئله به جای تهدید به یک موضوع خوشایند و فرصت پیشرفت تبدیل می‌شود.

۶) مسئله را تعریف کنید.

پاسخ: «مسئله» عبارت است از: عدم دستیابی فوری به یک هدف مشخص به دلیل موانع مشخص با توجه به امکانات و توانمندی‌های محدود».

۷) حل مسئله به چه معناست؟

پاسخ: حل مسئله به معنای یافتن بهترین راه حل برای رسیدن به هدف با توجه به شرایط موجود است.

۸) ویژگی های مسئله را نام برده و مختصر توضیح دهید.

پاسخ: ۱- هدفمند است : زمانی احساس مسئله می‌کنیم که بدانیم هدف چیست. وقتی هدف روشن نباشد، درک از مسئله ناقص خواهد بود. یکی از دلایل اینکه برخی از افراد راه حل مسئله را نمی‌دانند این است که «هدف» را به صراحت تعریف نکرده‌اند.
۲- مسئله یک «فرایند و جریان» تحت کنترل است : وقتی فردی در حال حل مسئله است، کاملاً درگیر موضوع است و به آنچه انجام می‌دهد آگاهی کامل دارد. در جریان حل یک مسئله، هر چه جدی‌تر باشیم احتمال انتخاب راه‌حل بهتر، بیشتر است.
۳- در مسئله، توانمندی‌های ما محدود است : اصولاً زمانی با مسئله مواجه می‌شویم که امکانات ما محدود باشد. بسیاری از افراد توانایی‌های خود را نمی‌شناسند. عدم شناسایی دقیق توانمندی‌ها باعث استفاده از راه حل‌های غیرمنطقی می‌شود.
۴- در مسئله موقعیت فعلی یا مبدأ باید مشخص باشد : اگر قرار باشد به وزن مطلوبی برسید، شناخت میزان وزن فعلی‌تان به شما کمک می‌کند تا موانع احتمالی را به خوبی بشناسید و راه حل‌های بهتری ارائه دهید.

۹) آیا می توان حل مسئله را این گونه تعریف کرد فرآیندی که به وسیله آن فرد می کوشد راه حل مناسبی برای مشکل پیدا کند؟

پاسخ: بله

۱۰) چرا حل مسئله مهم است؟

پاسخ: هدف از تمرین‌های مختلف آموزشی فقط دستیابی به راه حل آن مسئلهٔ خاص نیست، بلکه هدف آن است که در اثر حل مسئله، به اصول و قوانینی دست یابیم که در موقعیت‌های دیگر هم قابل استفاده باشد.

۱۱) شاخص های تقسیم بندی مسئله ها را نام ببرید.

پاسخ: ۱- شناسایی موقعیت اولیه
۲- فهرست اقدامات یا راهبردهای در دسترس
۳- تعریف دقیق هدف
۴- امکان تضمین دستیابی یا عدم دستیابی به هدف

مثال: مسئله خوب تعریف شده: بزرگترین عدد سه رقمی فرد چه عددی است.
مسئله بد تعریف شده: چرا خودروی مقابل شما متوقف شده است.

۱۲) بر اساس شاخص های تقسیم بندی مسئله مسئله به چند گروه تقسیم بندی می شود؟ نام ببرید و برای هر یک مثالی بزنید.

پاسخ: مسئله‌ها به دو گروه «خوب تعریف شده» و «خوب تعریف نشده» تقسیم می‌شود.

۱۳) ویژگی های مسئله خوب تعریف شده را بیان کنید.

پاسخ: این مسئله قدری پیچیده است اما موقعیت اولیه و اقدامات احتمالی آن مشخص است و قوانینِ کاملاً استاندارد هم وجود دارد.

۱۴) ویژگی های مسئله خوب تعریف نشده را بیان کنید.

پاسخ: اقدامات مشخص و استانداردی نداریم و نمی‌دانیم آیا استفاده از این اقدامات ما را به هدف موردنظر می‌رساند.

۱۵) خوب تعریف نشده به چه معناست؟ چرا؟

پاسخ: خوب تعریف نشده به معنای پیچیده بودن و دشواری حل یک مسئله است به عبارت دیگر مسئله‌های پیچیده از آنجایی که علل متعددی دارند به راحتی قابل تعریف نیستند.

۱۶) مسئله های علوم انسانی را با دیگر علوم مقایسه کنید و برای هر یک مثالی بزنید.

پاسخ: مسئله‌هایی که در علوم انسانی با آنها مواجه هستیم، عمدتاً از نوع «خوب تعریف نشده» هستند؛ در حالی که مسئله‌های علوم دیگر این گونه نیست. به دو مثال زیر توجه کنید.

– دلیل بی عدالتی و نابرابری اجتماعی چیست؟
– علت گرم شدن کره زمین چیست؟

۱۷) مراحل حل مسئله را نام ببرید.

پاسخ: ۱- تشخیص مسئله
۲- به کارگیری راه حل مناسب
۳- ارزیابی راه حل
۴- بازبینی و اصلاح راه حل
۵- انتخاب راه‌حل‌های جایگزین

۱۸) اولین گام حل مسئله چیست؟

پاسخ: تشخیص دقیق مسئله اولین گام حل آن است.

۱۹) آیا تشخیص مسئله همان احساس مبهم از یک مسئله است؟ توضیح دهید.

پاسخ: تشخیص مسئله با احساس مبهم از یک مسئله متفاوت است. تصور مبهم از یک مسئله، به راه حل‌های منطقی و درست منجر نمی‌شود.

۲۰) نقش دیگران در تشخیص مسئله ما چیست؟ چرا؟

پاسخ: در تشخیص مسئله، بهتر است دیگران نقش راهنما داشته باشند و فرد خود آن را شناسایی کند. مشخص کردن بسیاری از مسائلی که در زندگی واقعی وجود دارند، چندان آسان نیست.

۲۱) ارزیابی راه حل چه فایده ای دارد؟ یک مثال بزنید.

پاسخ: این کار باعث می‌شود تا ملاک روشنی برای فهم موقعیت داشته باشیم. در مثال مربوط به مشکل یادگیری زبان انگلیسی، دانش‌آموز باید نمرات درسش را بعد و قبل از اجرای روش مطالعه جدید مقایسه کند.

۲۲) چرا افرادی که مسائل را خوب حل می کنند راه حلهای خود را بازبینی می کنند؟

پاسخ: افرادی که مسائل را به خوبی حل می‌کنند، دوست دارند روش‌های قبلی را بهبود بخشند و یا اصلاح کنند.

۲۳) عوامل مؤثر در حل مسئله را نام ببرید.

پاسخ: ۱- تجربه گذشته
۲- نوع نگاه به مسئله
۳- نادیده گرفتن حل مسئله برای مدت زمانی خاص

۲۴) واژه «انتقال» در حل مسئله به کدام عامل اشاره دارد توضیح دهید و یک مثال بزنید.

پاسخ: تأثیر یادگیری‌های گذشته بر حل مسئله را «انتقال» گویند. کسی که دوچرخه‌سواری می‌داند، موتورسواری را زودتر یاد می‌گیرد. در این مثال، تجربه گذشته فرد، یادگیری جدید را آسان کرده است.

۲۵) آیا استفاده از تجربه گذشته همیشه حل مسئله را آسان می کند؟ با یک مثال توضیح دهید.

پاسخ: خیر – اثر تجربه گذشته، همیشه آسان کردن راه حل نیست. در مسئله گره زدن دو طناب، اینکه بسیاری قادر به حل آن نیستند، به این دلیل است که نمی‌توانند از انبردست به عنوان یک وزنه پاندول استفاده کنند و همچنان تحت تأثیر این تجربه گذشته بوده‌اند که از انبردست فقط در کارهای فنی می‌توان استفاده کرد.

۲۶) در چه صورتی تجربه گذشته راهگشای مفیدی برای حل مسئله خواهد بود؟

پاسخ: تجربه گذشته در صورت بازبینی، راهگشای مفیدی خواهد بود.

۲۷) به نظر شما بزرگسالان از تجربه منفی گذشته تأثیر بیشتری می پذیرند یا کودکان؟ چرا؟

پاسخ: بزرگسالان، زیرا تجربه‌های بیشتری دارند که باعث می‌شود ساخت‌های شناختی پیچیده‌تر و مؤثرتری داشته باشند. فرد ۳۰ ساله به علت تجربیات گذشته خود موفقیت بیشتری در این آزمایش نشان می‌دهد.

۲۸) تغییر نوع نگاه به یک مسئله چگونه می تواند به حل مسئله کمک کند؟

پاسخ: نوع نگاه حل‌کننده مسئله، باعث می‌شود تا فرد در حافظه خود اطلاعات مرتبط با آن نگاه خاص را به خاطر آورد و اقدامات احتمالی فرد برای حل مسئله، تحت‌الشعاع آن نگاه خاص خواهد بود.

۲۹) بن بست چگونه به وجود می آید و راه خروج از بن بست چیست؟

پاسخ: بن بست، زمانی ایجاد می‌شود که حل‌کننده مسئله با نگاه فعلی قادر به حل آن مسئله نباشد. راه خروج از این بن بست، تغییر نگاه فرد و تغییر بازنمایی آن مسئله است.

۳۰) نتیجه تفاوت نوع نگاه دانشمندان نسبت به افراد عادی چه بوده است؟

پاسخ: نوع نگاه دانشمندان به مسائل با افراد عادی بسیار متفاوت بوده و به همین علت آنها قادر به اکتشافات و اختراعات زیادی در رابطه با مسائل پیش آمده بوده‌اند.

۳۱) اثر نهفتگی چیست و علت آن چیست؟

پاسخ: به اثر نادیده گرفتن حل مسئله برای مدت زمانی مشخص، «اثر نهفتگی» می‌گویند.

۳۲) انواع روش های حل مسئله را نام ببرید.

پاسخ: تحلیلی، اکتشافی

۳۳) ویژگی های حل مسئله به روش تحلیلی را بیان کنید و محاسن آن را ذکر کنید.

پاسخ: استفاده از روش‌های تحلیلی، دستیابی به راه حل مسئله را تضمین می‌کند. روش‌های تحلیلی، مورد قبول همه است.

۳۴) ویژگی های حل مسئله به روش اکتشافی را بیان کنید.

پاسخ: این قبیل روش‌ها عمدتاً تابع نظر و احساس شخصی است و اجرای آن دستیابی به راه حل مسئله را تضمین نمی‌کند.

۳۵) چرا با توجه به معایب روش اکتشافی حل مسئله بسیاری از افراد از این روش استفاده می کنند؟

پاسخ: به دلیل محدودیت زمانی، برخی تمایل دارند از روش‌های اکتشافی حل مسئله استفاده کنند.

۳۶) به نظر شما افراد عجول و کم حوصله از کدام یک از روش های حل مسئله استفاده می کنند؟ چرا؟

پاسخ: از روش اکتشافی، زیرا روش‌های اکتشافی نیاز به پردازش عمیق اطلاعات ندارند و در حداقل زمان به راه‌حل می‌رسند اما اعتبار آن راه‌حل‌ها با گذشت زمان به شدت متزلزل می‌شود.

۳۷) چهار روش اکتشافی حل مسئله را نام ببرید.

پاسخ: ۱- روش خُرد کردن مسئله
۲- روش کاهش تفاوت وضعیت موجود با وضعیت مطلوب
۳- روش بارش مغزی
۴- روش شروع از آخر

۳۸) روش خرد کردن مسئله چگونه است؟

پاسخ: در روش خُرد کردن، یک مسئله بزرگ به چندین مسئله کوچک تقسیم می‌شود. در این روش افراد مسئله‌های کوچک را حل می‌کنند تا به تدریج بتوانند به حل مسئله بزرگ دسترسی یابند.

۳۹) روش کاهش تفاوت وضعیت موجود با وضعیت مطلوب را توضیح دهید و یک مثال بزنید.

پاسخ: در هر موقعیت مسئله، با دو حالتِ وجود مسئله (وضعیت موجود) و حالت دسترسی به راه حل (وضعیت مطلوب) مواجه هستیم. در این روش، حل‌کننده مسئله تلاش می‌کند فاصله این دو وضعیت را کاهش دهد.

تصور کنید راننده‌ای در یک جاده بیابانی در حال رانندگی است. به طور ناگهانی صدایی را از فضای داخل موتور خودرو می‌شنود. دغدغه وی شناسایی قطعه‌ای است که ایجاد صدا کرده است. زمانی که روی صندلی خودش نشسته است قادر به حدس درستی از محل صدا نیست. او ترجیح می‌دهد از خودرو پیاده شده و از نزدیک موتور را مشاهده کند. با تغییر وضعیت مکانی اولیه و وضعیت مکانی فعلی مسئله روشن‌تر شده است.

۴۰) مراحل روش بارش مغزی را شرح دهید.

پاسخ: در این روش بعد از اینکه مسئله تعریف شد (مرحله ۱)، سعی می‌شود راه‌حل‌های مختلف ارائه شود (مرحله ۲)؛ سپس معیارهایی برای داوری درباره هر راه حل ارائه می‌شود. (مرحله ۳). در نهایت با استفاده از این معیارها بهترین راه حل ارائه می‌شود (مرحله ۴).

۴۱) روش شروع از آخر بیشتر در چه مسائلی کاربرد دارد و یکی از نمونه های آن را نام ببرید.

پاسخ: این روش، بیشتر، در حل مسائل ریاضی کاربرد دارد.
روش «مهندسی معکوس» نمونه‌ای از روش‌های شروع از آخر است.

۴۲) افرادی که در حل مسئله دانش و تجربه لازم را دارند چه ویژگی های عاطفی دارند؟

پاسخ: نسبت به دیگران احساس عاطفی مثبت‌تری دارند.

۴۳) پیامدهای ناتوانی در حل مسئله را نام ببرید.

پاسخ: ۱- ناکامی ۲- فشار روانی

۴۴) ناکامی چیست و چه پیامدهایی دارد؟

پاسخ: ناتوانی در حل مسئله، وضعیت عاطفی ناخوشایندی را ایجاد می‌کند که «ناکامی» نام دارد.

۴۵) چرا ناتوانی در حل مسئله موجب فشار روانی می شود؟

پاسخ: ناتوانی در حل مسئله، فرد را از رسیدن به هدف موردنظر باز می‌دارد؛ در نتیجه، احساس فشار روانی می‌کند.

۴۶) یادگیری حاصل از حل مسئله در مقایسه با سایر یادگیری ها …………… است .

پاسخ: قابل تعمیم

۴۷) مسئله‌هایی که در علوم انسانی با آنها مواجه هستیم، عمدتاً از نوع ……………. هستند.

پاسخ: «خوب تعریف نشده»

۴۸) ناتوانی در حل مسئله باعث ………………. می شود.

پاسخ: فشار روانی

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

همچنین بخوانید: سوالات متن درس سوم روانشناسی یازدهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه یازدهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب روانشناسی یازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله سوالات متن درس ۵ پنجم کتاب روانشناسی پایه یازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 🌹