هر دانش‌آموزی با توجه به شرایط اجتماعی خانواده، رفاه و تربیتی که دارد، عواملی متفاوتی می‌تواند، او را به سمت درس نخواندن سوق دهد. وقتی پدر و مادر یک دانش‌آموز هستیم، باید شرایط تحصیلی فرزندمان را خیلی تیزبینانه و دقیق بررسی کنیم و تلاشمان این باشد، که شرایط را برای بهترین بودن فرزندمان آماده کنیم، البته برای بهترین بودن در آنچه که مستعد آن هست نه آنچه که ما دوست داریم! درس نخواندن فرزندان شما می‌تواند نشانه‌ی نگران کننده‌ای باشد که حتما باید به آن توجه کنید.
با توجه به اینکه در دوره کرونا و تغییر شیوه آموزش در مدارس، شاهد افت تحصیلی بالایی در میان دانشآموزان بوده‌ایم، در این مقاله برای بررسی عوامل موثر بر درس نخواندن، ابتدا به مشکلاتی که پاندمی کرونا برای درس خواندن دانشآموزان به وجود آورده می‌پردازیم، پس از آن به تفکیک مقطع تحصیلی و شرایط سنی دانشآموزان، عوامل کلی که باعث درس نخواندن بچه‌ها می‌شود را بررسی می‌کنیم. عواملی مانند: اختلالات یادگیری، بیش فعالی، عدم تمرکز، عدم مسئولیت پذیری و دیگر عوامل فردی و محیطی.
علت درس نخواندن دانشآموزان در دوران کرونا چیست؟
آنچه مطالعه خواهید کرد
ویروس کرونا از بهمن 1398 باعث شد همه چیز شکل جدیدی به خود بگیرد، مدارس تعطیل شدند و همه معلمان مجبور شدند، کلاس‌هایشان را در فضای مجازی تشکیل دهند. البته این فضای مجازی در ابتدا وضعیت نامشخصی داشت، برخی معلمان در واتس‌اپ تدریس می‌کردند، برخی دیگر در تلگرام، تا اینکه آموزش و پرورش استفاده از پلتفرم‌هایی ایرانی مثل شاد را اجباری اعلام کرد و تعرفه اینترنت دانشآموزان را برای استفاده از شاد رایگان کرد.
علاوه بر اینکه این پلتفرم‌ها، بیشتر برای پیام‌رسانی ساخته شده‌اند و فضای خوبی برای آموزش مجازی نیستند. معلم‌ها هم هیچ آموزشی برای تدریس در فضای مجازی ندیده بودند و با همان تجربه تدریس در کلاس حضوری، فضای مجازی را اداره می‌کردند. البته اخیراً دوره‌های ضمن‌خدمتی برای معلمان در رابطه با شیوه‌های تدریس در فضای مجازی در نظر گرفته شده است،
اما گاهاً معلم‌ها از این که نمی‌توانند در فضای مجازی تسلط کافی را روی دانشآموزان داشته باشند، کلافه می‌شوند و از ادبیات نامناسبی برای خطاب قرار دادن دانشآموزان استفاده می‌کنند. این ادبیات و شیوه رفتار نامناسب شاید برای دانشآموزان دبیرستانی قابل تحمل باشد، اما برای یک دانش‌آموز ابتدایی تاثیرات بدی به همراه دارد.
این رفتارها دانشآموزان را از درس زده می‌کند و انگیزه‌شان را کاهش می‌دهد. این عوامل بعلاوه‌ی نبود کنترل و جدی نگرفتن کلاس‌های مجازی توسط دانش آموزان سبب درس نخواندن دانشآموزان در دوران کرونا شده است.
برخی معلمان با گذشت زمان به شیوه‌هایی برای آموزش آنلاین خود دست پیدا کرده‌اند، آن‌ها محتواهای ویدئویی، صوتی و متنی برای کلاس خود تهیه می‌کنند و در اختیار دانشآموزان قرار می‌دهند، اما با توجه به شلوغی کلاس‌ها و سخت بودن کنترل کلاس به گفته خود معلمان متاسفانه کیفیت کلاس‌های آنلاین مدارس به شدت پائین آمده است.
به گفته معلمان، آموزش‌های آنلاین مدارس غیرانتفاعی، تفاوت چندانی با مدارس عادی ندارد و ضعف‌ها و ناکارآمدی‌ها در تدریس آنلاین مدرسه‌های عادی در آموزش مدارس غیرانتفاعی هم دیده می‌شود. برای همین تعداد زیادی از خانواده‌هایی که فرزندانشان را در مدارس غیرانتفاعی با شهریه‌های بالا ثبت‌نام می‌کردند، برای سال تحصیلی 1400-1399 فرزندانشان را در مدارسی با شهریه پائین‌تر یا حتی مدارس عادی ثبت‌نام کرده‌اند و بجای آن برای هر درس بصورت جداگانه معلم خصوصی گرفته‌اند.
ناکارآمدی‌های آموزش آنلاین مدارس تاثیر بسیار زیادی روی پایه تحصیلی دانشآموزان گذاشته است، ضعیف شدن پایه تحصیلی فرزند شما بعد از تمام شدن دوران کرونا هم باعث به وجود آمدن ضعف درسی در مقاطع بعدی می‌شود. والدینی که نگران پایه درسی فرزندان ابتدایی خود هستند، منتظر بهتر شدن اوضاع کرونا نمانده‌اند و برای تقویت پایه درسی فرزندشان اقدام کرده‌اند، آن‌ها با تشکیل کلاس‌های خصوصی برای فرزندانشان توانسته‌اند به تقویت پایه درسی و ایجاد انگیزه در آن‌ها کمک کنند.
تدریس های آنلاین هم اگر به درستی برگزار شوند و معلم درمورد نحوه تدریس آنلاین آموزش دیده باشد می‌توانند راهگشا باشند، زیرا اگر یک کلاس آنلاین بصورت خصوصی برگزار شود معلم و دانش آموز در طول تدریس می‌توانند همدیگر را ببینند و تمام نمرکز معلم بر یادگیری بک دانش‌آموز است. برای اینکه متوجه شوید یک کلاس آنلاین چطور می‌تواند بازدهی بالایی داشته باشد، مقاله آیا کلاس آنلاین خوب است؟ را بخوانید.
ممکن است علت درس نخواندن فرزند ابتدایی شما اختلال یادگیری باشد
اختلالات یادگیری، یکی از مشکلات شایع بین دانشآموزان ابتدایی است، اما متاسفانه در اغلب موارد والدین متوجه آن نمی‌شوند. در چنین مواردی دانش‌آموز درس‌ها را به خوبی متوجه نمی‌شود و نمرات پائینی می‌گیرد یا بی‌توجهی کودک به درس موجب می‌شود به او برچسب تنبل، خنگ، کم هوش و … زده شود. او درحالیکه مدام سرزنش و توهین می‌شنود، یکی پس از دیگری پایه‌ها را پشت سر می‌گذارد و فکر می‌کند بهره هوشی پائینی دارد و باید جزء شاگردهای تنبل باشد.
درصورتیکه اختلال یادگیری اگر شناسایی شود قابل درمان است، جالبست که اینشتین و ادیسون هم در کودکی دچار اختلال یادگیری بوده‌اند. اینشتین تا سه سالگی صحبت نکرده یا تا هفت سالگی جملات ساده را به سختی ادا می‌کرده است. ادیسون از نظر دیگران یک عقب افتاده ذهنی و ناقص‌العقل بوده است و پدرش او را احمق خطاب می‌کرده است.
اگر والدین از وجود این اختلالات خبر داشته باشند یا معلم متوجه این اختلالات بشود می‌توانند کودک را به جلسات مشاوره ببرند اما اغلب معلمان ما به این مسئله بی‌توجه هستند و خانواده‌ها هم اطلاع کافی از این قضیه ندارند. اگر برای فرزندتان یک معلم با تسلط کافی به علوم روانشناسی کودکان بگیرید، او این اختلالات را تشخیص می‌دهد و برای درمان آن‌ها برنامه‌ریزی می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علائم اختلالات یادگیری و درمان آن‌ها مقاله “شرح کاملی انواع اختلالات یادگیری دانشآموزان + علائم + درمان” را بخوانید.
عوامل فردی درس نخواندن دانشآموزان ابتدایی
چرا فرزندم درس نمی‌خواند؟ عواملی مثل بیش فعالی، بهره هوشی پائین و حتی نارسایی‌های جسمی می‌توانند باعث درس نخواندن دانشآموزان ابتدایی شوند. این عوامل هم مثل اختلال یادگیری، دانش‌آموز دخالتی در آن‌ها ندارد پس مستحق هیچ گونه سرزنش یا بی‌توجهی نیست. والدین در مواردی که می‌بینند فرزندشان بیش فعال است باید بدون ایجاد تنش یا آسیب روحی برای او، به مشاور مراجعه کنند تا تحت درمان قرار بگیرد. معمولاً این دانشآموزان احتیاج به شیوه‌های تدریس خاص خودشان دارند تا بتوانند درس‌ها را یاد بگیرند، برای همین معلم خصوصی برای آن مفید است.
اگر فکر می‌کنید فرزند شما بهره هوشی پائینی دارد، بهتر است قبل از هرگونه قضاوت درست یا غلط به او کمک کنید تا علایق و استعدادهای خودش را بیابد و تلاش کند که در آن‌ها موفق باشد. همیشه نقاط قوت او را ببینید و به او یادآوری کنید تا به خودباوری برسد.
ممکن است دانش‌آموز شما هوش بالا و یادگیری خوبی داشته باشد اما بازهم درس نخواند اگر عواملی مثل اختلال یادگیری در میان نباشد، احتمالا او علاقه‌ای به درس خواندن ندارد. عواملی که موجب بی‌علاقگی فرزند شما به درس می‌شود زیادند ممکن است مشکلی با معلم‌ها و هم کلاسی‌هایش داشته باشد، یا معلم نتوانسته باشد بین درس و علایق شخصی او ارتباط درستی برقرار کند.
یک معلم حرفه‌ای برای برخورد با شاگرد درس نخوان در درجه اول برای بالا بردن انگیزه او، ارتباطی میان درس و علایق و دغدغه‌های ذهنی دانش‌آموزش برقرار می‌کند، اما متاسفانه در کلاس‌های عمومی با جمعیت بالا فرصتی برای این میزان از توجه به تک تک دانشآموزان وجود ندارد.
ما در مقاله دیگری مفصلا به عوامل بی علاقگی دانشآموزان نسبت به درس پرداخته‌ایم، می‌توانید با مطالعه آن راه‌هایی را برای علاقه‌مند کردن فرزندتان به درس خواندن یاد بگیرید.
معلم خصوصی می‌تواند حین تدریس درک کند که فرزند شما در چه مباحثی استعداد بیشتری دارد، زیرا همه آدم‌ها می‌توانند در یک زمینه بهترین باشند، فقط کافیست آن زمینه را بیابند. معلم خصوصی می‌تواند با سنجش دقیق فرزند شما زمینه‌هایی که در آن‌ها مستعد است را بیابد و با تشویق و افزایش اعتماد به نفس و خودباوری او را همراهی کند.
اما پیدا کردن یک معلم خصوصی حرفه‌ای که رزومه قوی و تعداد شاگردان موفق زیادی داشته باشد سخت و زمانبر است. می‌توانید با خواندن مقاله “بهترین سایت تدریس خصوصی” و راه‌های انتخاب یک معلم خصوصی حرفه‌ای را یاد بگیرید.
برای مقابله با این مشکل چه راه‌‌حلی دارید؟
تجربیات خود را برای ما و دیگر خوانندگان در قسمت نظرات بنویسید.
تجربه یکی از اساتید زبان انگلیسی استادبانک درمورد تدریس زبان به یک کودک دیرآموز:
سال گذشته شاگردی داشتم که بعد از تعیین سطح در جلسه اول متوجه شدم با توجه به اینکه دوره پایه و یادگیری حروف و اعداد زبان را در مدرسه گذرانده ولی باز در این زمینه بسیار مشکل دارد و بعد از بررسی بیشتر متوجه شدم که ایشان دیرآموز هستند و در یادگیری و یادآوری مجدد مطالب بسیار ضعیف هستند.
با توجه به اینکه در این زمینه مطالعاتی داشتم روش تدریس خود را بر پایهٔ تدریس براساس بازی و شعر گذاشتم و بعد از 25 جلسه این روش تدریس بسیار عالی و تاثیر برانگیز بود.
وقتی دانش‌آموز متوجه می‌شود که می‌تواند در کاری بهترین باشد، تصورات اشتباهی که محیط اطراف مبنی بر کم هوش یا خنگ بودن برایش از بین می‌رود و می‌تواند با انگیزه بالا و اتکا به خود حرکت کند و موفق شود.
اگر فرزندتان نارسایی‌های جسمانی داشته باشد، به هیچ عنوان نشان‌دهنده ناتوانی او در درس خواندن نیست، چه بسیارند کسانی که با وجود نارسایی‌های جسمانی به مراتب بالای علمی رسیده‌اند. شما تنها باید توجه ویژه‌تری به او داشته باشید، شرایط را برای درس خواندن او راحت‌تر کنید و وقت بیشتری برای درس‌های او بگذارید.
خانواده می‌تواند دلیل درس نخواندن فرزندان باشد
عدم توجه و تمرکز دانش‌آموز سر کلاس یکی از عواملی است که باید ریشه آن را در فضا و ارتباطات خانواده جستجو کرد، هرچه فضای خانواده پر از تنش و استرس باشد طبیعی است که دانش‌آموز درس نخواند. برخی از خانواده‌ها به ساعت خواب، تغذیه، تفریحات و دیگر برنامه‌های جانبی فرزندشان توجه نمی‌کنند، به عنوان مثال خانواده‌هایی که شب‌های زیادی را تا دیروقت مهمانی هستند یا مهمان دارند، حتما باید منتظر افت تحصیلی فرزندشان باشند.
تنظیم بودن ساعت خواب دانش‌آموز ابتدایی اهمیت زیادی دارد اگر او به خواب‌های نامنظم، شب نخوابی و خواب در روز عادت کند، از اهمیت و جدی بودن مسئله تحصیل برایش کاسته می‌شود.
صبحانه خوردن برای یک دانش‌آموز ابتدایی بسیار مهم است حتما برای صبحانه فرزندانتان مواد غذایی و قندهای طبیعی مثل خرما، عسل، شیره و … در نظر بگیرید. به او آموزش دهید که غذاهای سالم را بشناسد و آن‌ها را ترجیح بدهد.
پدرها و مادرهایی که فرزندشان را با دیگران مقایسه می‌کنند، مثلا به او می‌گویند از دختر خاله یا پسر خاله‌ات یاد بگیر، یا از خواهر و برادرت یادبگیر که درس‌هایشان را به موقع می‌خوانند و نمرات خوبی می‌گیرند، تصور می‌کنند حس رقابت جویی را در فرزندشان پرورش می‌دهند، اما دراصل احساس نفرت فرزندشان را به خود و دیگران بیدار می‌کنند.
شما باید ابتدا توانمندی‌های فردی فرزندتان را شناسایی کنید، ممکن است یکی از فرزندان شما هوش نظری بالایی داشته باشد و دیگری هوش عملی، پس نباید آن‌ها را با هم مقایسه کرد.
نمونه‌ای از تجربه یکی از اساتید ابتدایی استادبانک از تاثیر والدین بر بی‌علاقگی به درس دانش‌آموز:
من تا بحال چندین مورد شاگرد با سطح پایین داشته‌ام که می‌توانم به جرئت بگویم، علت اصلی عدم پیشرفت آن‌ها عدم اعتماد به نفس لازم و داشتن اضطراب درسی بود و البته در بعضی موارد هم فشار والدین بر روی دانش آموزان نقش داشت و از آنجا که بنده در مدرسه نیز دانش‌آموزانی از این دست دارم، راهکار اجرایی برای این موارد نیز برایم آسان‌تر می‌شود.
در اکثر موارد والدین ناخواسته این عدم اعتماد به نفس را به فرزند خود منتقل می‌کنند بدون اینکه بدانند گفتن همین جمله‌ی “فرزندم از فلان درس هیچ نمی‌داند” همه دانسته‌های دانش‌آموز را از بین خواهد برد. من سعی می‌کنم در برخورد با چنین مواردی ابتدا والدین را به آرامش دعوت کنم و غیر مستقیم و با توجه به موارد قبلی به ایشان خاطر نشان سازم که گفتن کلمات و جملات منفی در روند تدریس من و فرزندشان ممکن است تاثیر بسیار بدی داشته باشد.
سپس گفتگویی مشترک و هم زمان با دانش‌آموز و والدین برقرار می‌کنم و اجازه می‌دهم که شاگرد نیز از مکنونات قبلی خود و چگونگی روند تدریس سخن بگوید و با دادن اعتماد به شاگرد تدریس را با توجه به تعیین سطح انجام شده آغاز می‌کنم و از آنجا که شاگردان من بیشتر در مقاطع و پایه‌های پایین هستند، سعی می‌کنم تدریسم را با شعر و نقاشی آمیخته کنم و تاکنون نیز به لطف حق نتایج فوق‌العاده‌ای از این روش‌ها کسب کرده‌ام و والدین نیز بسیار از حاصل کار راضی و خرسند بوده‌اند.
از طرفی برخی خانواده‌ها با تشویق بیش از حد در حال آسیب رساندن به فرزندشان هستند، وقتی فرزند شما عادت کند که بخاطر هر دفعه درس خواندن یا انجام دادن تکالیفش، هدیه‌ای دریافت کند این هدیه کم کم تبدیل به باج می‌شود و این تصور برای دانش‌آموز به وجود نمی‌آید که درس خواندن وظیفه‌ی اوست. گاهی پدر و مادر انقدر پیشروی می‌کنند که فرزندشان تا این کادو را نگیرد حاضر نیست درس خواندن را شروع کند.
آیا مدرسه باعث می‌شود بچه‌ها درس نخوانند؟
از عوامل آموزشی می‌توان به:
- مسئولان مدرسه که با بی‌احتیاطی با دانشآموزان برخورد می‌کنند و انگیزه آن‌ها را کور می‌کنند؛
- شیوه تدریس اشتباه یا بی کیفیت معلم مدرسه؛
- برنامه‌های آموزشی ضعیف؛
- شرایط فیزیکی نامناسب کلاس؛
- ارزیابی نادرست معلم از دانش‌آموز؛
- کمبود معلم مجرب و علاقه‌مند به تدریس؛
و … اشاره کرد.
یک معلم ابتدایی حرفه‌ای باید بداند که نقش او تنها درس دادن و آموزش مباحث نیست، او باید علاوه بر درس دادن استعداد و توانایی هر دانش‌آموز را کشف کند و او را مورد تشویق قرار دهد تا دانش‌آموز با اعتماد به نفس رو به جلو حرکت کنند. متاسفانه گاهی اوقات معلم‌ها ناخواسته ذوق و انگیزه دانشآموزان را از بین می‌برند. البته در یک کلاس عمومی با دانشآموزان فراوان ممکن است معلم وقت کافی برای توجه به هر دانش‌آموز نداشته باشد.
اما یک معلم خصوصی می‌تواند به راحتی استعداد و توانایی‌های کودک را کشف کرده و به او کمک کند تا با سرمایه‌گذاری روی این توانایی‌ها بهترین باشد. شاید تصور کنید گرفتن یک معلم خصوصی خوب و با تجربه هزینه زیادی برای شما دارد، اما در حقیقت خیلی از معلمان خصوصی معیارهای درستی برای قیمت‌گذاری کلاس‌هایشان ندارند، ممکن است قیمت‌هایی را بگویند که واقعی نباشد، برای اینکه قیمت‌های واقعی کلاس‌های خصوصی را بدانید مقاله “قیمت یک جلسه کلاس خصوصی چطور محاسبه می شود؟” را بخوانید.
یک معلم ابتدایی باید با زبان بدن و هیجانی کردن گفتار خود بتواند دانش‌آموز را به درس جذب کند و در او علاقه به تحصیل و اعتماد به نفس را تقویت کند. همینطور باید بتواند گوش کردن فعال دانش‌آموز را بکار بیندازد، نگاه کردن به دانش‌آموز با محبت و گوش کردن به او با اشتیاق تاثیر مهمی در یادگیری دانش‌آموز ابتدایی دارد.
شوخی کردن، مسابقه دادن با دانش آموز و … کارهایی است که باعث می‌شود کلاس از حالت یکنواختی در بیاید. همیشه یک معلم بد عامل مهمی در درس نخواندن دانشآموزان ابتدایی است.
برخی از خانواده‌ها برای فرزندشان بسته های آموزشی که حاوی جزوه‌ها و فیلم‌های ضبط شده از کلاس‌های درس است را تهیه می‌کنند. اما متاسفانه دیده می‌شود این بسته‌ها علاوه بر اینکه تاثیر مثبتی روی یادگیری دانشآموزان ندارند، باعث درس نخواندن و بی‌علاقگی آن‌ها نیز می‌شوند. آمارها نشان می‌دهد تنها 30 درصد خانواده‌هایی که از این بسته‌ها استفاده کرده‌اند، از آن‌ها راضی بوده‌اند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید مقاله “بسته آموزشی یا معلم خصوصی” را بخوانید.
چرا دانشآموزان متوسطه درس نمی‌خوانند؟
عواملی مانند:
- تغییر پایه تحصیلی برای دانشآموزان هفتم؛
- عوامل خانوادگی؛
- تاثیرات مدرسه و محیط آموزشی؛
- عوامل فردی و روحی که دانشآموزان در سنین نوجوانی با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند؛
می‌توانند تاثیر گذار باشند. در ادامه این عوامل را مورد بررسی قرار داده و راه‌حل‌هایی را ارائه می‌دهیم.
تغییر پایه در متوسطه اول یکی از عواملی هست که باعث درس نخواندن دانشآموزان پایه هفتم می‌شود، دانشآموزان در مقطع ابتدایی با بازی و سرگرمی درس را یاد می‌گرفتند و در یک محیط عاطفی و صمیمی درس می‌خواندند. آن‌ها ترجیح می‌دهند که همان رویه قبل را پیش بگیرند اما وقتی که وارد دوران متوسطه اول می‌شوند، با یک فضای رسمی و خشک مواجه می‌شوند.
اگر این درس نخواندن و بی‌میلی به درس فرزند پایه هفتم شما طول کشید، بدون اینکه از روش‌هایی مثل تحقیر کردن، گیردادن زیاد و اذیت کردن او استفاده کنید، بهتر است فرد سومی را وارد این پروسه کنید.
فرد سوم می‌تواند یک مشاور تحصیلی یا یک معلم خصوصی برای درسی است که فرزندتان بیشترین بی‌علاقگی را نسبت به آن نشان می‌دهد، باشد. یک معلم خصوصی می‌تواند برنامه‌ریزی درست و اصولی برای فرزندتان انجام دهد و کم کم او را با فضای جدی در دوره متوسطه آشتی دهد.
در پایه‌های هشتم و نهم، دانشآموزان در ابتدای سن بلوغ هستند و تحولاتی که در دوران بلوغ برای نوجوانان اتفاق می‌افتد، تحولات جسمی، عاطفی و فکری است. این تغییر و تحولات باعث می‌شود فرزند شما مضطرب شود. احساسات و عواطف آن‌ها آتشین است و خلق و خویشان سریع تغییر می‌کند.
در آن‌ها احساس بزرگ شدن و نیاز به استقلال پر رنگ می‌شود، آن‌ها دوست دارند مستقل باشند و کنترل امور خود را در اختیار بگیرند. در کودکی بچه‌ها احساسات ساده‌تری دارند، اما در نوجوانی ما با غلیان احساسات رو به رو هستیم.
خیلی وقت‌ها یک کلمه یا حتی یک نگاه ساده هم می‌تواند یک نوجوان را آشفته کند و باعث شود از کوره در برود. به خاطر همین در رفتار با هر معلم رویه خاصی را پیش می‌گیرند برخی از دروس و برخی از معلم‌ها را دوست دارند اما برخی از دروس را نادیده می‌گیرند. حتی دیده می‌شود این نادیده گرفتن برخی از دروس، توسط خانواده‌ها هم تایید می‌شود.
برخلاف دوران کودکی که فرزند شما خودش را از بزرگسالان ضعیف تر می داند، در نوجوانی او حودش را برابر با بزرگسالان می داند، بخاطر همین ممکن است که تمایل به سنت شکنی و مخالفت دارد، این عامل باعث می شود، خیلی وقت ها نوجوان در مقابل خانواده خود قرار بگیرد. خانواده ها برای جلوگیری از این اتفاق بهتر است شرایط نوجوان خود را در نظر بگیرند و با او مثل قبل رفتار نکنند، بهتر است با رفتار خود به فرزندتان نشان دهید، حالا که بزرگ شده ای ما به تو اعتماد داریم، روی تو حساب باز می کنیم و آزادی بیشتری به تو می دهیم.
این دانشآموزان با قدم نهادن در متوسطه اول احساس می‌کنند، پا در یک رقابت تنگاتنگ گذاشته‌اند که باید حتما پیروز از آن بیرون بیایند و برتری خود را ثابت کنند. استرس و اضطراب دارند و ترس از شکست خوردن در آن‌ها زیاد است.
ممکن است این احساس ترس از شکست و عدم اعتماد به نفس بر آن‌ها غلبه کند. بهتر است در این سنین معلم و والدین بیشتر از قبل آن‌ها را تشویق کنند و نقاط قوتشان را به آن‌ها یادآوری کنند.
دانش‌آموز در دوره ابتدایی معمولا متکی به دیگران است و سوال‌ها را از دوستان و معلمش می‌پرسد، ولی در متوسطه به استقلال فکری و احساسی دست پیدا می‌کند و دوست دارد خودش را از دیگران جدا کند. دوست دارد کارهایش را به تنهایی انجام دهد و در تحصیل هم این احساس نیاز به استقلال برای او رخ می‌دهد.
بهتر است در این دوره با فرزندتان همراه باشید و تنهایی و استقلال او را به رسمیت بشناسید، زیرا اگر او در این مقطع بتواند مستقلا از پس کارهایش بربیاید، احساس مفید بودن و اعتماد به نفس تا بزرگسالی با او همراه خواهد بود.
او می‌تواند از طریق تشویق کردن انگیزه دانش‌آموز را بالا ببرد تا دانش‌آموز هم بعد از چندبار تشویق شندیدن مطمئن شود که یک فرد مفید و قوی است، پس از آن به معلم اجازه ورود به حریم خود را بدهد و معلم بتواند با او همراه شود و کمک برساند.
معمولا معلمان مدرسه به این نکات روانشناسی که بسیار هم اهمیت دارند، توجهی نمی‌کنند. وقتی می‌بینید فرزندتان در حوزه درس و تحصیل خود دچار عدم اعتماد به نفس است یا فکر می‌کند هر چقدر هم که درس بخواند نمی‌تواند نتیجه مطلوب بگیرد، بهتر است او را با یک معلم حرفه‌ای همراه کنید.
یک معلم خصوصی می‌تواند:
- اولاً مشکلات اعتماد به نفس و خوداتکایی فرزند شما را حل کند؛
- دوماً با تاکید روی نقاط قوت او و ساده کردن مسائل سخت برایش، او را به درس علاقه‌مند کند؛
بهتر است مقاله کلاس خصوصی یا عمومی؛ کدام بهتر است؟ را بخوانید تا تفاوت بین معلم مدرسه و معلم خصوصی را متوجه شوید.
در دوره ابتدایی تکالیف سنگین نیستند و مطالب درسی تنوع زیادی ندارند، به همین دلیل دانش‌آموز به راحتی از پس تکالیف خود برمیاید. اما در دوره راهنمایی یا متوسطه اول، تکالیف سنگین تر، دروس تخصصی‌تر و متنوع‌تر می‌شوند. یک برنامه‌ریزی منظم یکی از واجباتی است که باید هر دانش‌آموز داشته باشد.
آیا نوجوان شما هم با ورود به سن بلوغ کمتر درس می‌خواند؟
بنظر شما درس نخواندن نوجوانان چه دلایلی دارد؟
تجربیات خود را برای ما و دیگر خوانندگان مقاله در قسمت نظرات بنویسید.
دلایل درس نخواندن دانشآموزان متوسطه دوم
در این دوره استرس بالا و تلاش بیش از حد برای کنکور در دانشآموزان دیده می‌شود، حتی دانشآموزان پایه نهم هم سعی می‌کنند خودشان را برای کنکور آماده کنند. خانواده‌ها هم آن‌ها را تحت فشار قرار می‌دهند یا مدام یادآوری می‌کنند که باید در کنکور نتیجه خوبی بگیرد. در نظر داشته باشید که آینده نگری خوب است اما استرس و نگرانی بیش از حد و ترس از شکست می‌تواند عاملی برای دلزدگی از درس در فرزندانتان شود.
مشخصه مهم روانشناسی نوجوانان در دوره متوسطه دوم اینست که بخاطر سن بلوغ، تغییرات و بحران‌هایی که به همراه دارد، مسئولیت‌پذیری و تمرکز در کارها برای آن‌ها کاهش پیدا می‌کند و همینطور ارتباط گیری پدر و مادر با آن‌ها سخت‌تر می‌شود. آن‌ها به راحتی کمکی از پدر و مادر قبول نمی‌کنند و درگیر دنیای خودشان هستند و البته بیشتر ترجیح می‌دهند که بیشتر با دوستان و هم سن و سالان خودشان باشند.
متاسفانه گاهی اوقات، پدر و مادرها روبروی فرزندشان قرار می‌گیرند و بجای همراهی و درک کردن بیشتر سعی می‌کنند آن‌ها را بازخواست کنند و مدام یادآوری کنند که یکی از مسئولیت‌های آن‌ها درس خواندن است و نباید از زیر بار آن شانه خالی کنند.
اگر تابحال از این دست مشکلات با فرزندتان داشته‌اید، حتما متوجه شده‌اید که گیردادن‌های بیش از حد کاری را جلو نمی‌برد و تنها ارتباط شما با فرزندتان را سخت تر می‌کند.
یکی دانشآموزان استادبانک در رشته انسانی که هیچ علاقه‌ای به درس ریاضی نداشت و همیشه ریاضی خواندن را پشت گوش می‌انداخت، بعد از یکی دو جلسه کلاس خصوصی با خانوم کاتوزیان به این درس علاقه‌مند شد، زیرا یک معلم می‌داند چطور درس را برای دانش‌آموز خود شیرین کند و این احساس را به دانش‌آموز ببخشد که می‌تواند به راحتی بر دروس مسلط شود.
تجربه یکی از اساتید ریاضی دوره متوسطه دوم استادبانک در برخورد با دانش‌آموز ضعیفش:
امسال دانش‌آموزی داشتم که نمراتش در امتحانات بسیار پایین بود و در مکالمه اول والدینش بطور کامل وضعیت را برای من شرح دادند.
در جلسه اول بطور کاملا دلخواه از دانش‌آموز خواستم هر قسمتی که دلش می‌خواهد و مشکل دارد را مطرح کند و او معادلات خط و دستگاه معادلات را خواست.
با حوصله فراوان اول از همه چند سوال از دستگاه معادلات برایش حل کردم و بعد که فهمیدم کاملا مطلب را یاد گرفته چون حین حل کردن در مورد سوم و چهارم با سوال کردن و کمک گرفتن از خودش سوال را حل می‌کردم یک سوال دادم تا خودش حل کند.
دانش‌آموز ضعیف وقتی توانست در جلسه اول سوالی را حل کند امیدوارتر می‌شود و انگیزه زیادی برای ادامه کار پیدا می‌کند.
بعد از اینکه این امر محقق گردید می‌توانیم جلسات را بصورت مرتب برگزار کنیم و تمرین‌ها بهتر است هر جلسه بصورت دست‌نویس داده شود تا متناسب با دانش‌آموز باشد.
یکی از نکات مهم که ممکن است باعث بی‌توجهی دانشآموزان به درس بشود، استفاده از روش‌های تدریس سنتی و قدیمی توسط معلمان است. ممکن است به خاطر زیاد بودن حجم دروس معلم‌های مدرسه مجبور باشند، روش‌های تئوری و کلامی را پیش بگیرند، اما ذهن دانشآموزان در این روش‌ها فعال نمی‌شود و از درس‌ها زده می‌شوند و حس می کنند حل کردن مسائل و پاسخ دادن به سوالات از توان آن ها خارج است.
اما یک معلم خصوصی ماهر، تلاشش بر اینست تا دانش‌آموز را در درس خواندن و حل مسائل به خودکفایی برساند و با به چالش کشیدن مغز او کاری کند تا سوالات برای دانش‌آموز ساده و قابل حل به نظر برسند. این عامل مهمی برای علاقه‌مندی دانش‌آموز به درس خواندن است.
کادر اجرایی مدرسه، معاونین، مشاورین و مدیریت اگر آموزش‌های لازم را ندیده باشند، شیوه درست ارتباط گیری با دانش‌آموز را ندانند و فقط بر حسب تجربه و سلیقه خودشان جلو بروند، ممکن است با یک رفتار یا حرف اشتباه باعث بی‌انگیزگی و در نتیجه درس نخواندن دانشآموزان بشوند.
استرس بیش از حد برای کنکور می‌تواند تاثیر متفاوتی روی پیشرفت دانشآموزان داشته باشد، مثلا یک دانش‌آموز کلاس دهم اگر بخواهد بیش از حد به آمادگی برای کنکور فکر کند، خودِ این استرس می‌تواند از پیشرفت دانش‌آموز جلوگیری کند.
فرزند شما در چه مقطعی است و چه مشکلی در درس خواندن دارد؟
به نظر شما چه راه حلی برای این مشکل وجود دارد؟
نظرات و تجربیات خود را برای ما و دیگر خوانندگان این مقاله بنویسید.
با ضعف پایه درسی فرزندم در دوران کرونا چه کنم؟
والدینی که در دوران کرونا و کافی نبودن آموزش مجازی مدارس، نگران ضعف پایه درسی فرزندشان هستند، برای یک درس یا برخی دروس خاص معلم خصوصی گرفته اند.
چرا دانشآموزان ابتدایی درس نمی‌خوانند؟
درس نخواندن دانشآموزان ابتدایی می‌تواند دلایلی هستند از جمله: عواملی مانند: اختلالات یادگیری، بیش فعالی، کم بودن توجه و تمرکز، بهره هوشی پائین، بی‌علاقگی به درس، عوامل خانوادگی، تنش‌های خانوادگی، فشارهایی که والدین به فرزندانشان وارد می‌کنند، تغذیه و خواب نامناسب، غنی نبودن محیط آموزشی، روش تدریس نامناسب معلم می‌تواند اثرگذار باشد. در مقاله به تفصیل به این عوامل و راهکارهای حل آن‌ها پرداخته ایم.
چه عواملی باعث درس نخواندن دانشآموزان متوسطه اول می@شود؟
در مورد کلاس هفتمی‌ها تغییر کردن فضا و روبرو شدن با چندین معلم می‌تواند باعث زده شدن فرزند شما از درس بشود. دوره متوسطه اول که همزمان است با ورود به سن بلوغ، درگیری‌هایی که نوجوانان با بدن خودشان دارند. شرایطی که بوجود می‌آید ممکن است باعث درس نخواندن آن‌ها شود. در حالت کلی هم فضای خانواده و هم رفتار و روش تدریس معلم می‌تواند باعث درس نخواندن فرزند شما بشود. در مقاله به تفصیل به این عوامل و راهکارهای برخورد با آن‌ها پرداخته‌ایم.
چه عواملی باعث درس نخواندن فرزندان دوره متوسطه دوم ما می‌شود؟
اضطراب کنکور، درگیری‌های فکری نوجوانانه، احساس استقلال و… که اغلب هم باعث قرار گرفتن نوجوانان روبروی والدینشان می‌شود می‌تواند به سهم خود در درس نخواندن آن‌ها نقش داشته باشند. معلم‌ها و فضای آموزشی نقش مهمی در جذب شدن این دانشآموزان به درس دارند. در مقاله به تفصیل به این موارد پرداخته ایم.
اساتیدی که در تهیه این مقاله ما را یاری کردند، با کلیک روی پروفایل اساتید به صفحه شخصی آن‌ها وارد شوید:
منبع:
